Seminar Voergroep Zuid geeft zicht op toekomst varkenshouderij

Algemeen directeur Ronald van de Ven van Voergroep Zuid opende het symposium en heette de bezoekers van harte welkom. Hij was zichtbaar blij met de grote opkomst. Volgens Van de Ven heeft Voergroep Zuid vertrouwen in de toekomst van de Nederlandse en Belgische varkenshouderij. De missie van de coöperatie is niet voor niets ‘Samen dé toekomst maken!’. Dat doet het bedrijf al 125 jaar. Hiervoor moeten we volgens Van de Ven continu inspelen op veranderingen, elkaar blijven prikkelen om zaken beter en waar nodig anders te gaan doen. Ondernemen is volgens de algemeen directeur in de huidige tijd voor varkenshouders niet gemakkelijk, zeker niet voor de jonge ondernemers die een bedrijf willen overnemen. Reden voor Voergroep Zuid om zich juist voor die doelgroep volop in te zetten. Dit doet het bedrijf samen met de ZLTO en een aantal andere partners middels het uitrollen van praktische opleidingsmodules voor jonge ondernemers.

Kennis van de grondstoffenmarkt

Na de aftrap was het de zeer ervaren inkoopmanager grondstoffen Frans Looman van Voergroep Zuid, die een inkijkje gaf in de wijze waarop de coöperatie de grondstoffenmarkt continu analyseert en op basis van deze informatie inkoopbeslissingen neemt. Looman liet zien hoe satellietbeelden, weerkaarten, zaai- en oogstprognoses en maatschappelijke onrust waar ook ter wereld worden bijgehouden om op basis daarvan de juiste inkoopbeslissingen te kunnen nemen. En dat is best lastig in een tijd waarin eerst corona en daarna de oorlog in Oekraïne een enorme stempel drukt op de prijzen van bijvoorbeeld energie en granen. Daar ondervinden we in de varkenshouderij iedere dag de gevolgen van.

De Nederlandse varkenshouderij heeft het best lastig om met de huidige hoge grondstofprijzen, tegenvallende varkensprijzen en steeds grotere druk vanuit overheid en maatschappij het hoofd boven water te houden. Tegelijkertijd hebben we hier in de zaal te maken met de beste varkenshouders ter wereld, constateerde dagvoorzitter Marianne Zwagerman terecht, daar moet toch toekomst voor zijn. Die vraag legde ze maar wat graag voor aan het expert-panel.

Vion CEO Ronald Lotgerink was het eerste panellid die de kans kreeg om te reageren. Hij schetste een wereldmarkt waarin de vraag naar varkensvlees de komende jaren nog minstens 10 procent stijgt. Tegelijkertijd voorziet hij in Europa richting 2030 een afname van de varkensvleesconsumptie van 10-15%. Ook het aantal varkens zal volgens de vleesverwerker in Noordwest Europa naar verwachting met een soortgelijk percentage afnemen. Een tendens die bijvoorbeeld in Duitsland al volop gaande is. Die toekomst vraagt volgens Lotgerink van varkenshouders om keuzes te maken. Wil je als varkenshouder gaan voor schaalgrootte en de laagste kostprijs of kies je juist voor de kleinere niches in de markt door aan te haken bij specifieke productieketens. Een keuze waar je als varkenshouder volgens de CEO geen jaren de tijd meer voor krijgt.

Verschil in kostprijs

Het realiseren van succesvolle ketens vraagt volgens de Vion topman om een heldere visie en een goede samenwerking tussen varkenshouder, voerfirma, slachterij, vleesverwerker en retail. Alleen samen kun je immers de meerwaarde creëren waar de consument wat voor over heeft. Wat Lotgerink zorgen baart is dat de kostprijsverschillen met wereldspelers zoals de Verenigde Staten en Brazilië steeds groter worden. Een gat dat Nederlandse varkenshouders steeds moeilijker dicht lopen via het verbeteren van diergezondheid en technische resultaten.

Data maakt toegevoegde waarde concreet

Meat Friends directeur Ronald Poos ziet in Nederland de markt waarin hij vlees verkoopt langzaam veranderen. Volgens hem daalt de vleesconsumptie de laatste jaren licht en stelt een steeds grotere groep consumenten zichzelf vragen bij het vlees dat ze consumeren. Waar komt het vandaan? Hoe is het geproduceerd? Is het diervriendelijk en duurzaam? Met het concept ‘Varken op z’n Best’ heeft Meat Friends op deze vragen een antwoord. Het concept is in nauwe samenwerking met retailers ontwikkeld.

Een langere termijn verbinding met retail is volgens Poos broodnodig om samen een succesvolle varkensketen te ontwikkelen met relevant onderscheidend vermogen voor de consument. Hij ziet dat hierin de toenemende belangstelling voor circulariteit en duurzaamheid, waaronder een lage CO2-footprint, kansen biedt. Om deze kansen te pakken is het zaak om in de keten meer data vast te leggen en met elkaar te gaan delen. Alleen met betrouwbare data kan de vleesketen haar claim naar de consument onderbouwen en uitdragen. Lotgerink is het hier roerend mee eens. Hij vertelt dat een goede data-uitwisseling in de keten een keten tot 20% efficiënter maken. Hiervan komt gemiddeld 8 procent uit de extra conceptwaarde die je samen realiseert en circa 12 procent uit het efficiënter maken van de keten.

Stalklimaat en gezondheid zijn key

Hans Verhoeven, oprichter van Keten Duurzaam Varkensvlees (KDV) ziet ook dat consumenten steeds kritischer worden. Ze willen steeds vaker weten hoe hun eten is geproduceerd. Retailers grijpen dit aan om voor specifieke consumentsegmenten onderscheidende producten aan te bieden. Wie daaraan wil leveren, zal zijn data op orde moeten hebben. Verhoeven legt met zijn KDV-collega’s veel data vast. Bij voorkeur per individueel dier. Dit geeft hem de mogelijkheid om varkens af te leveren die gedurende hun leven gegarandeerd geen antibiotica hebben gehad. Ook gebruikt hij de data om de bedrijfsvoering op de varkensbedrijven verder te optimaliseren. Daarbij ziet hij nog grote kansen voor het verbeteren van de diergezondheid via een beter stalklimaat. Zijn dieren in de proefstal met dagontmesting zijn daarvan het levende bewijs. Door verbetering van het stalklimaat, minder ammoniak, groeien de dieren veel beter en komen ziektes niet of nauwelijks voor. Verhoeven wijt dit aan het feit dat de natuurlijke weerstand van de dieren beter is doordat slijmvliezen en trilhaartjes in de neus minder worden aangetast. Ook ziet hij dat wat later spenen en een iets lagere hokbezetting onder aan de streep geld oplevert.

Product Environmental Footprint

Ook Marjan de Bock-Smit, CEO bij Impact Buying, maakt deel uit van het expert-panel. Haar bedrijf is een belangrijke speler in het vastleggen en borgen van data in de voedselketen. Haar opdrachtgevers zijn retailers en de voedingsindustrie. Zij ziet in ‘vlees van dichtbij’ een duidelijke consumententrend waar retailers op acteren. Daarvoor is betrouwbare productdata nodig. En dat geldt ook voor het realiseren van de ‘Product Environmental Footprint’ (PEF) op verpakkingen. Dat wordt het antwoord op de vraag van consumenten of een producten wel of niet duurzaam is. De Bock-Smit verwacht dat overheden via belastingheffingen gaan sturen op het verlagen van de footprint. Een partij als Albert Heijn gaat hier met het ‘Beter voor-concept’ zeker op inspelen en dan krijgen duurzame boeren daar een beloning voor.

Anti-veehouderij activisten

De vijfde deelnemer aan het Expert-panel is Klaas Dijkstra van Zest Marketing. Hij waarschuwt de varkenshouders voor de gerichte aanval vanuit linkse anti-veehouderij activisten. Uit zijn onderzoeken blijkt dat een klein aantal zeer actieve actiegroepen de veehouderij op een slimme manier ‘framen’ bij een breed publiek. Dit doen ze via een lawine van negatieve berichten in de media. Zij beschikken over tientallen miljoenen euro's voor hun communicatie. Het verbaast hem dat veel mensen in de veehouderij deze actiegroepen helemaal niet kennen. Wil je daar als sector tegenwicht aan bieden dan moet je volgens Dijkstra van goeden huize komen en samen één sterke boodschap uitzenden. Het is goed dat Voergroep Zuid en andere sectorpartijen en de belangenbehartigers van de sector één gezamenlijke campagne ‘Geef Boeren Toekomst’ heeft ontwikkeld. Door met alle partijen samen te investeren in één campagne krijg je enige slagkracht. Dat is veel sterker dan allemaal losse initiatieven. De varkenshouderij moet transparant zijn en haar verhaal steeds opnieuw blijven vertellen.

Bekijk hier de foto's

Wat schreven de vakmedia?

Toekomst varkenshouderij: consument voeden met vlees en data Lees hier meer	Vion-CEO: 'Kostprijsprobleem dwingt tot keuzes maken' Lees hier meer

Data varkens gebruiken voor ketentransparantie   Lees hier meer	Oorlog in Oekraïne blijft zwaar stempel drukken mondiale grondstoffenmarkt Lees hier meer
‘Varkenshouder moet nu kiezen tussen export of ketenproductie’ Lees hier meer	Marjan de Bock: ‘Hoe gaat de consument meer betalen voor duurzaam varkensvlees?’ Lees hier meer